Page 13 - E-DERGİ BALIKESİR ÇALIKUŞU
P. 13
OKULLARI ZİYARET
Bir Makale
Bir Makale
MİLLÎ MÜCADELE’DE
MEHMET ÂKİF
Füsun GENÇ
“Yaşamak, diğer milletler gibi bizim de hakkı-
mızdır. Fakat biliniz ki haklı olmak başka, haklı
çıkmak başkadır. Haklı çıkmak için kuvvet lazım-
dır. Hangi milletin adalet mahkemesine müra-
caat ederseniz edin, kuvvetiniz varsa hakkınızı
verirler. Ağlamakla, onların insanlık duygusuna,
medeniyet duygusuna ilticaya kalkmakla bir şey
elde edemezsiniz.” M. Âkif
nedeniyle Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’nde
Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda ge- anlattığı üzere ordularımız dağıtılmış, silah,
rek millîyetçilik isyanları gerekse cephane ve haberleşme araçlarımıza el
emperyalist devletlerin sömürge konulmuş ve memleketin her köşesi
yarışlarının hedefi haline gelmesi bilfiil işgal edilmiştir. Yani Mondros,
hasebiyle 20. yüzyıla ciddi bir silahlı çatışmayı tek taraflı bitiren bir
kan kaybıyla girmiştir. Bu yüz- antlaşma olmuş ve ağır hükümleri ne-
yılda Osmanlı’nın durumunun deniyle Osmanlı aslında bir ateşkes
farkında olan sömürgeci dev- antlaşmasıyla fiilen son bulmuştur.
letler hasta adam olarak nitele-
dikleri Devlet-i Ali Osman’ı yok Gerek elinde bulunan tüm asker ve
etmek için uğraşmaya, Osmanlı mühimmatı İtilaf Devletleri’ne kap-
aydınları ise devleti içinde bu- tırması gerekse altına imzasını attığı
lunduğu durumdan kurtarmak için ateşkes antlaşması nedeniyle İstanbul
çareler aramaya başlamışlardır. Meh- Hükümeti’nin işgallere karşı çaresiz kaldığı
met Âkif de devletin kurtuluşu için çare bir ortamda kurtuluş mücadelesini gerçekleştir-
arayan ve mücadele veren aydınlardan biridir. Millî mek de halkın omuzlarına yüklenmiştir. Lakin dönem
Mücadele’ye şair, hatip, seyyah, gazeteci ve siyasetçi şartları nedeniyle halk gelişmelerden ve memleketin
olarak katılıp; istiklal şairi, İslam şairi, Kur’an şairi içinde bulunduğu durumdan tam anlamıyla haber-
ve vatan şairi sıfatlarını üzerinde taşıyan Âkif’in, dar olmadığı gibi, halkın kurtuluşun gerçekleşece-
kurtuluş mücadelesi henüz 1908’lerde başlamış ve ğine de inancı yoktur. Hatta bu durum çoğu kişiyi
ülke düşman işgalinden temizlenene kadar devam manda fikri altında birleştirmiştir. Bu noktada halkı
etmiştir. bilinçlendirecek, kurtuluşa dair inanç oluşturacak,
halka yol gösterecek, içlerindeki vatan sevgisi ve ba-
19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a ğımsızlık arzusunu körükleyecek, dahası halkı kurtu-
çıkışıyla resmi olarak başlayan ve doğu, batı, gü- luş mücadelesi etrafında birleştirecek kişilere ihtiyaç
ney olmak üzere üç cephede devam eden Kurtuluş duyulmuştur. Bu hususta iş Osmanlı aydınlarına
Savaşı’nın, silahlı çatışma evresinden önce bir fikri düşmüştür. Kurtuluş Savaşı’nın hazırlık safhasında
hazırlık evresi gerçekleşmiştir. 30 Ekim 1918’de birçok Osmanlı aydını düzenledikleri mitinglerle
İstanbul Hükümeti tarafından imzalanan ve ancak halkı örgütlemeyi başarmıştır. Bu süreçteki en etkili
sözde ateşkes olarak tanımlayabileceğimiz Mondros isimlerden biri Mehmet Âkif’tir.
13
13
